Upadek Rzymu przyniósł zniszczenie instytucji banków, które odrodziły się w czasach Wypraw Krzyżowych. Na arenie dziejów pojawili się zaś bankierzy papiescy, świadczący różne usługi bankowe. W okresie Średniowiecza uznawano pobieranie odsetek za niemoralne, dlatego takie praktyki były zakazane. Kościół już w 325 roku sprzeciwił się lichwie, o czym powiedział papież Leon I na soborze nicejskim. Drogą Kościoła w tej kwestii poszedł Karol Wielki, który w 789 roku zakazał zajmowanie się lichwą osobom świeckim.
Włochy odegrały kluczową rolę w historii bankowości. Już w 1157 roku powstał pierwszy bank o nazwie Monte, a krótko później pojawił się drugi – Banco di Giro. Nazwa „bank” pochodzi od włoskiego słowa „banco” oznaczającego ławy, na której odbywały się transakcje pieniężne. Usługi bankowe we Włoszech były świadczone przez rodziny Acciaiuolich, Bonacorsich i Salimberich.
Dochodziło wtenczas do częstych bankructw, które były spowodowane obrotem depozytami opartym na rezerwie cząstkowej i udzielaniu kredytów. Bank Medyceuszy w XV wieku trudnił się przyjmowaniem depozytów o nazwie „depositi discrezione”. Były to pożyczki depozytariuszy na rzecz banku, za pomocą których bank udzielał kredytów, zapewniając odsetki wierzycielom. W efekcie bank Medyceuszy upadł, ponieważ utracili oni płynność finansową z powodu utraty znacznej części rezerw bankowych.
Masowe upadki banków wymogły na wprowadzeniu w Barcelonie prawa, które nakazywało, by nazwisko bankiera, który zbankrutuje było ogłaszane w Katalonii na rynkach, a bankrut miał żyć o chlebie i wodzie, dopóki nie zwróci wierzytelności. Następnie wprowadzono karę śmierci za oszustwa dla bankierów, a taki los spotkał między innymi Francesco Castello w 1360 roku. W odpowiedzi na kryzys finansowy władze Barcelony powołały rządowy Bank Municypialny.
W Niemczech utworzono bank w Hamburgu w 1189 roku. W XV wieku powstał także Bank Norymberski, który finansował działalność cesarza Maksymiliana. Fuggerowie stali się bankierami Karola V, pozyskując w zamian za kredyty, ogromne zastawy w postaci kopalń i hut oraz ścigając wierzycieli za zaległości podatkowe. Polityka władców doprowadzała również do upadków banków. W 1575 roku Filip II, wydając dekret dłużny, spowodował bankructwo banków Włoch, a trzecie bankructwo króla Hiszpanii sprawiło, że Fuggerowie stracili 3,25 mln dukatów.